Nu al de Tour van de verrassingen
Als u de Tourpoule zou hebben ingevuld, had u bij de gele trui aan Adam Yates gedacht? Of nog verrassender…. Had u in de Tourpoule de naam van Victor Lafay opgeschreven? Maar daar later meer over. Nog net bijgekomen van de etappe van gister gingen de renners vandaag verder in Baskenland. Om 12:25 uur startte het gehele peloton minus twee renners voor de start van 209 kilometer in totaal. Als je de klassiekers een beetje kent en vooral Clásica San Sebastián, dan weet je dat vandaag de Jaizkibel werd beklommen.
Een bijna mythische beklimming die voor de Basken vergelijkbaar is met de Alpe d’Huez voor de Fransen. San Sebastián was in 1992 de startplaats van de Tour ter ere van de grootste Spaanse wielrenner die daar ooit is voortgebracht, Miquel Indurain. Als tourwinnaar van de voorgaande editie begon Indurain als laatste renner aan de proloog. En uiteraard won de man uit het Baskische Villava met ruime voorsprong en veroverde in de Tour van 1992 in zijn eigen woongebied de eerste gele trui.
Een lastige etappe
De etappe van vandaag ziet eruit als een hartslag. Het gaat op en af. En dat zullen de renners ook echt wel vandaag in de benen voelen. De rit van vandaag begon in de hoofdstad van Baskenland. Niet te verwarren met de meer voor ons bekende Baskische steden, Bilbao en San Sebastián, maar met minder bekende Vitoria-Gasteiz. Het zal de renners leiden door het heuvelachtige decor van Baskenland voor de langste etappe van deze Tour. De renners rijden richting de kust (Golf van Biskaje), maar met de tempraturen van vandaag het verfrissende karakter aangenaam zal zijn.
Het werd vandaag absoluut geen makkie, want de renners reden van klim naar klim. Het gevoel wat de renners hadden zo vroeg in de Tour, was dat er van enige rust en makkelijke kilometers geen sprake kon zijn. Wat dat betreft begint de Tour van 2023 niet heel rustig voor de renners. De etappe van vandaag is zeker niet de zwaarste etappe van deze Tour. De Koninginnerit van deze Tour staat gepland voor de 17e etappe. Dan rijden de renners echt de wolken in als zij de slotklim naar Col de la Loze gaan beklimmen. De top van deze enorme knoert ligt op 2304 meter hoogte. Dan was de etappe van vandaag nog een makkie vergeleken met de veldslag later in de Pyreneeën en de Alpen. De renners zullen tevens ook de Jura doorkruizen wat zeker voor de sprinters al een doorn in het oog zal zijn.
Abandon
Na de opgetrokken rookwolken van de beklimming van Pike konden we vanochtend de balans opmaken. Een eerste tik van UAE Emirates ten opzichte van Jumbo-Visma was het meest opvallende. De kenners van de Tour hadden juist over het algemeen voorspelt dat de favorieten zich gister nog rustig zouden houden. Maar UAE gooide de knuppel al direct in etappe 1 in het hoenderhok. Niet alleen was het een tik voor Jumbo/Visma, maar er was ook individueel verlies bij een aantal renners en dus ook ploegen. Zo was er het tijdsverlies van Romain Bardet, Ben O’Connor en Guillaume Martin én een opgave van Enrico Mas. Tijdens de afdaling van de voorlaatste beklimming ging ook Richard Carapaz hard onderuit. Helaas moest gisteravond ook Carapaz opgeven en stond het alom bekende woord “Abandon” achter de namen van de twee outsiders in deze Tour. Een woord wat we helaas nog veel vaker gaan horen tijdens deze Tour.
In de editie van vorig jaar werd het woord Abandon ook achter de naam van Matthieu van der Poel geplaatst. Van der Poel was in de Tour van 2022 nooit in zijn goede vorm terug te zien. Nooit was hij alert. En in de 11e etappe naar de Col du Granon gaf Van der Poel op. Nu moest eerlijkheidshalve wel aangegeven worden dat Van der Poel nooit de ambitie had om de Tour ook uit te rijden. Iets wat hij voor de editie van dit jaar niet van tevoren heeft aangegeven. Stiekem is Van der Poel een favoriet (naast de torenhoge favoriet en eeuwige “vijand”, Wout van Aert) voor de groene trui als hij Parijs zal halen. Echter, Wout van Aert beheerst één discipline veel beter dan de zoon van Adri. En dat is namelijk het klimmen. Waar Van der Poel wel de Strade Bianchi in Sienna kan doen ontploffen (korte steile stukken), is Van Aert ook geweldig sterk in de bergen. Dat heeft het krachtmens uit Herentals (België) vorig jaar maar weer bewezen, waar hij Vingegaard naar Hautecam de Tourwinst bezorgde door met een ongelofelijk tempo zelfs Pogacar te slopen. Dat zie ik Van der Poel (nog) niet doen. Maar Wout is van een andere orde, wat dat onderdeel betreft. Maar voor vandaag stond Van der Poel wel op vele lijstjes. Deze klim ligt hem beter dan het steile gedeelte van de finish van gister naar Pike.
En weer is er en daverende verrassing
De etappe van vandaag begon na 10 kilometer al met een ontsnapping van drie renners. En dat zijn niet de minste. Dit drietal bouwde al snel een grote voorsprong op. Meest opvallende van de drie was Neilson Powless. De Amerikaan is een goede wielrenner voor de bergen. Een renner ook die dit werk goed kan verteren. De andere twee vluchters waren Edvald Boasson Hagen (het 36-jarige Deense krachtmens van TotalEnergie) en Rémi Cavagna (de 28-jarige Franse renner van Quick Step – Alpha Vinyl). De Fransman werd dit jaar op de nationale kampioenschap tijdrijden voor de tweede keer bekroond tot nationaal kampioen. Al met al waren het drietal een uitstekend trio die in staat zijn om lang vooruit te blijven. Na 60 kilometer gekoerst te hebben bedroeg de voorsprong van het drietal 4:25.
Op 40 kilometer van de streep zijn alleen nog Hagen en Powless over. Cavagna had toen al bedankt. 6 kilometer later gaat Powless alleen door. Voor Boasson Hagen gaat het op dat moment te snel. Met nog 24 kilometer te gaan op de flanken van de Jaizkibel opnieuw een veeg teken aan de wand voor Matthieu van der Poel. Ook (net als gister) moet een van de favorieten lossen. Het is tot nu toe nog zeker niet de Tour van Matthieu. Donkere wolken pakken zich net als vorig jaar samen boven de ploeg van de broer Roodhooft. Wie wel vooraan zijn neus tegen het venster aandrukte was Wout van Aert. De Belg was de uitgesproken favoriet voor vandaag. Ook Majka (UAE) liet zich van voren goed zien. Op 19 kilometer van de finish was het gedaan voor de vlucht van Powless. Hij werd gegrepen door het groepje “favorieten”. Van deze groep moest Pinot en Alaphilippe verrassend lossen. Majka bleef maar sleuren en het tempo lag hoog.
Aangekomen op de top van de Jaizkibel zijn het de twee topfavorieten, Pogacar en Vingegaard die los zijn. Ze pakken 10 seconden in de splijtende afdeling. Even lijkt het erop, alsof de twee doorgaan, maar Vingegaard lijkt van de twee de minste zin te hebben op een geweldige coupe. Al snel sluiten mannen als Bilbao, Hindley en Bardet aan bij de twee matadoren. Bilbao probeert het dan in zijn Baskenland, maar is ook niet bestand tegen de enorme snelheid die Van Aert laat zien. Tot groot verdriet van de Basken. Stilletjes is ook Victor Lafay aangesloten. Lafay die gister tijdens de slotklim al indruk maakte. Wanneer je de renner van Cofidis ziet geen je geen stuiver voor hem, maar Lafay was gister wellicht wel de revelatie. Lafay reed met de beste gister al naar boven en vandaag liet hij eenzelfde staaltje zien. Groot voordeel is dat Lafay nog niets te duchten heeft, omdat de favorieten (nog) geen rekening met hem houden. Voor de Fransen is het wellicht wel de hoop in bange dagen.
Dan is het de beurt op 2 kilometer van de streep van eerst Pidcock en vervolgens direct door Skjelmose. Beide keren was het opnieuw Van Aert die alles op deze etappe had gezet. Nog 1 kilometer. En wie springt er dan opeens weg? Ja, Victor Lafay besluit om alle kaarten op de aanval te zetten. Het gat wordt groter. Nog 400, 300, 200 meter…… en Lafay ligt nog steeds vooraan. Van Aert ruikt onraad en geeft vervolgens alles, maar is te laat. Frankrijk ontploft. Cofidis die het in de geweldige serie van Netflix over de Tour van vorig jaar, heel zwaar had, zit opeens op een roze wolk. In 2008 was het Chavanel die hen de laatste overwinning schonk. Nu is het de Fransman Lafay die Frankrijk in vuur en vlam zette. Yates houdt het geel. En deze Tour kent een geweldige start.